Ruud Jaspers

5893070142_29264b90ca_zHet is mijn verwondering over de ongelofelijke structuur van hout, die een inspiratiebron is om mijn objecten te maken. Het lijkt zo vanzelfsprekend om met een materiaal als hout te werken,maar wat is hout eigenlijk? Wanneer wordt hout hout? Een boom die in het bos staat is niet “gemaakt” van hout, het is een levend wezen.

Pas als de boom geveld is en netjes tot planken is verzaagd,spreken we over hout. Het is een taalkundig iets,we gebruiken de taal om de wereld te benoemen om er zo structuur en betekenis in aan te brengen, maar meestal –en misschien juist daardoor- gaan we voorbij aan het mysterie van het bestaan.

Waarom is er überhaupt iets? Wat is leven? Juist het leven met dit mysterie is voor mij een inspiratiebron. Hoe verhouden ruimte en materie zich tot elkaar? En daar gaan we weer: alsof we weten waar we het over hebben als we praten over zaken als ruimte en materie? Waarmee ik wil zeggen dat ik zo dicht mogelijk bij het mysterie probeer te blijven en de wereld niet dicht wil plakken met allerlei begrippen en verklaringen die geen verklaringen zijn. De spiraalvorm is een “universele” (!) vorm in ons universum, zowel op macro- als op microniveau; van spiraalnevel tot minuscuul slakje, van varenblad tot in bijv. zonnebloemen ,overal kom je hem tegen. Het is kennelijk een groei- en ontwikkelingsprincipe volgens welke zowel de levende als de “dode “ materie zich ordent. Het is een prachtig beeld voor ontwikkeling en evolutie. Welke krachten manifesteren zich in onze zichtbare en onzichtbare wereld?

Als kunstenaar ben ik autodidact. Ik ben begonnen met het maken van speelgoed en sieraden en raakte gaandeweg steeds meer geboeid door de structuur van hout. Die structuur wilde ik zoveel mogelijk laten zien en tot zijn recht laten komen in wat ik maakte. Zo zijn vanzelf ook mijn objecten ontstaan. Ik wilde als het ware het hout laagje voor laagje “afpellen”, om de geheimen van zijn structuur te ontsluieren. Hout is een ideaal materiaal voor mijn objecten. Een boom ontstaat door de wisselwerking van groei- en ordeningsprincipes enerzijds en de invloed van de omgeving ( groeiplaats en klimaat bijv.) anderzijds. Dit levert een unieke structuur op waar ik in mijn objecten optimaal gebruik van maak. Ik verzaag een stuk hout en maak er daarna weer een organische eenheid van. Met een ander materiaal zou dat mijns inziens niet mogelijk zijn.

De Franse kunstenaar Yves Klein zei eens dat het beoefenen van judo zijn kunst diepgaand heeft beïnvloed,vooral in relatie tot de ruimte. Ik herken dit sterk in mijn eigen werk. Mijn ervaring van ruimte is door het beoefenen van Aikido enorm veranderd en dit Heeft een duidelijke invloed op mijn werk. Een van de belangrijkste principes in Aikido is de spiraal ; je gaat nooit direct tegen de kracht of impuls van je trainingspartner in, maar er altijd in een spiraalbeweging , leidend , omheen , wat veel effectiever is en minder energie kost.

Naast de objecten , maak ik ook de houten wapens die in de stijl van Aikido die ik beoefen (Takemusu Aikido of Iwama stijl ) intensief gebruikt worden. Behalve de fysieke ruimte, is voor mij ook de mentale ruimte belangrijk. In aikido is mentale stilte en kalmte heel belangrijk en hierin heeft het een directe relatie met zen-meditatie, die ik ook heb beoefend.

De ervaring van onbegrensde ruimte en de ervaring een klein puntje te zijn in een onmetelijk groot heelal, en de dynamiek tussen die twee ervaringen, wat in feite mijn leven is. En dan ben ik weer terug bij de spiraalvorm; je kunt afwisselend van binnen naar buiten en weer van buiten naar binnen bewegen. Mijn objecten stralen ook kwetsbaarheid uit ( ze zijn ook daadwerkelijk kwetsbaar) en tegelijkertijd ook iets onaantastbaars, iets soevereins. Het hout dat ik voor mijn objecten gebruik, moet interessant zijn van kleur en structuur.

Het moet als het ware een verhaal vertellen, maar dan wel een boeiend verhaal. Scheuren,noesten,soms wormgaatjes,schimmels,ziektes,ingegroeid bastweefsel,dat alles maakt het hout interessant. Ik gebruik bij voorkeur inlands , maar soms ook tropisch hout, waarbij ik er wel op let dat het niet van roofbouw afkomstig is.